CNY devaluation

Vài ngày trước tôi có thắc mắc về ý của Scott Summer trong việc lý giải nguyên nhân gây giảm phát ở Trung Quốc là do đồng USD tăng giá ở đây. Trước giờ tôi vẫn tư duy là đồng USD mạnh lên, đồng nghĩa với CNY giảm giá và như thế sẽ có lợi cho Trung Quốc trong việc đạt được lạm phát mục tiêu. Thực ra phải xét đến việc đồng CNY được neo theo đồng USD (tương tự VND) nên khi USD tăng giá từ nửa cuối năm 2014 khi kinh tế Mỹ hồi phục, CNY cũng theo xu đó mà tăng giá so với các đồng tiền khác như AUD, JPY, EUR. Hình dưới đây vẽ tỷ giá thực hữu dụng đồng CNY thể hiện rất rõ xu hướng mạnh lên của đồng tiền này kể từ nửa cuối năm 2014 (chiều tăng thể hiện sự lên giá đồng nội tệ)

Tôi nhận thấy có 2 vấn đề qua việc Trung Quốc phá giá lần này. Thứ nhất, 2% không phải là mức quá lớn (VN đã từng có lần điều chỉnh hơn 9% trong năm 2011) và đây là mức phá giá mạnh nhất trong 20 năm, điều này chứng tỏ chính sách tỷ giá của Trung Quốc rất nhất quán và có chiến lược bài bản và cụ thể. NHTW Trung Quốc trong 20 năm qua đã làm rất tốt chức năng nếu so với cơ quan quản lý chính sách tiền tệ ở Việt Nam. Việc điều chỉnh lần này, một lần nữa lại cho thấy họ có nhãn quan kinh tế hơn những người đồng nghiệp ở Việt Nam.

Điểm thứ hai là về mục đích của việc phá giá. Tôi không cho rằng mục tiêu chính của việc phá giá lần này là để hỗ trợ cho xuất khẩu và GDP. Nên lưu ý một điểm Trung Quốc vẫn đang duy trì thặng dư thương mại ở quy mô lớn và dự trữ ngoại hối đã ở mức cao quá mức cần thiết. Tốc độ tăng trưởng kinh tế tuy dưới 7% nhưng không phải quá tệ. Việc Trung Quốc lưỡng lự không can thiệp trong thời gian dài (khoảng 1 năm) CNY mạnh lên cho thấy họ không còn mặn mà lắm với chính sách trọng thương, dựa vào đồng CNY yếu và xuất khẩu. Ngược lại, đồng CNY mạnh lên lại là điều họ cần cho mục tiêu tăng tiêu dùng và thu hẹp tiết kiệm nội địa. 

Do đó, tôi cho rằng việc phá giá lần này của Trung Quốc chỉ là sự điều chỉnh lại chiến lược phát triển dựa vào tiêu dùng nội địa cho phù hợp hơn, và sẽ không có cái "currency war" nào sẽ xảy ra. Đồng CNY đã lên giá quá nhanh từ nửa cuối 2014, điều chỉnh lại tốc độ sẽ làm hạn chế tác động tiêu cực của quá trình này. Thị trường chứng khoán đang khủng hoảng cũng sẽ được lợi vì sự giảm giá đồng CNY sẽ đồng nghĩa với nhiều động lực hơn cho dòng vốn ngắn hạn chảy vào (ở lại) nội địa. Quan trong hơn cả, tôi cho rằng mục tiêu cơ bản của lần điều chỉnh tỷ giá này là để đối phó nguy cơ giảm phát. Trung Quốc hơn hết cần phải duy trì được mức lạm phát mục tiêu trước khi có thể thực hiện những cải cách kinh tế sâu rộng hơn.

Update I: Phản ứng của thị trường trong nước trước việc phá giá CNY không lớn. Tỷ giá liên ngân hàng biến động tăng 30 đồng rồi điều chỉnh giảm dần. Có thể NHNN đã bán USD can thiệp để loại bỏ ảnh hưởng tâm lý lên tỷ giá ngay từ đầu. Ngược lại, trên thị trường tự do tỷ giá còn diễn biến giảm. Điều này cho thấy thị trường không có kỳ vọng vào việc CNY tiếp tục giảm giá. Một điểm cần lưu ý là khối lượng giao dịch đồng CNY trên thị trường tự do là rất lớn, ở các khu vực cửa khẩu. Tôi nghĩ có thể còn lớn hơn thị trường giao dịch USD nhiều. Nếu có kỳ vọng đồng CNY giảm giá, sức ép chuyển từ CNY sang USD sẽ tạo áp lực lớn lên tỷ giá trên thịt trường tự do

Update II: Thị trường tài chính toàn cầu đang rất hoang mang khi sáng 12/8, PBoC tiếp tục phá giá thêm 1.6%, sau khi điều chỉnh mức tham chiếu 1.8% ngay ngày hôm trước. CNBC cho rằng không ai biết đồng CNY đang ở đâu, trừ PBoC. Tôi nghĩ có thể hai giả thiết. PBoC hoặc cũng không biết mình đang làm gì; hoặc chả biết chừng có 1 ông lớn nhà nước nào đấy ôm 1 đống USD và thao túng chính sách tỷ giá.
Anyway, NHNN Việt Nam phản ứng rất nhanh và hợp lý khi điều chỉnh biên tăng biên độ từ 1% lên 2%, mặc dù phải hy sinh một ít credibility của Thống đốc.